خزانة جواهرات ملی، مجموعا 37 گنجینه دارد. در چینش این گنجینهها سعی شده که تا حد امکان جواهرات هم رده، در یک ویترین قرار بگیرند. مثلا الماسها در یک ویترین، مرواریدها در یک ویترین و...
آدم این جا احساس عجیبی پیدا میکند. نمیدانم اسم این احساس را چه میشود گذاشت؟ قدرت؟ شکوه؟ عظمت؟ افتخار؟ یا شاید چیز فانتزیتر از اینها: نوستالژی! شاید هم هیچکدام. شاید با دیدن این همه جواهر، آدم یاد زندگی اشرافی شاهانی بیفتد که خودشان را کاملا از مردم عادی جدا کرده بودند.
یاد تصویر فلان شاه با آن همه خدم و حشم و برو و بیا و در کنارش تصویر بچههای قد و نیم قدی که با پاهای برهنه توی کوچههای خاکی تیله بازی میکنند.
اما بیشترین چیزی که این جا به چشم میآید، ذوق و هنر هنرمندان ایرانی است جادوی دستهایی که شاهکار کردهاند.
اگر صاحبان این جواهرات حالا زیر خروارها خاک رفتهاند، هنر سازندگان این آثار تا همیشه دهان کسانی که از نزدیک به تماشا میآیند را باز نگه میدارد.این جا خزانة جواهرات ملی ایران است.
جواهرات این گنجینه علاوه بر ارزش هنری و تاریخی، از لحاظ اقتصادی، پشتوانة قدرت و ذخیرة خزانة مملکتی هم به حساب میآیند.
خیلی نمیشود جواهرات خزانه را از لحاظ تاریخی دستهبندی کرد. چون بسیاری از آنها مربوط به دورة قاجار است. بقیة جواهرات هم یا مربوط به دورة پهلوی است و یا از دورة صفوی به جا مانده. تک و توک هم جواهراتی مربوط به دورههای قبل از صفوی را میتوان در خزانه دید.
بر اساس قانون مصوب 25 آبان 1316 شمسی، قسمت عمدة جواهرات به بانک ملی ایران انتقال داده شد و سپس جزو پشتوانة اسکناس و بعدا به عنوان وثیقة اسناد بدهی دولت به بانک، بابت پشتوانة اسکناس قرار گرفت.
بهای این مجموعه چقدر است؟ هیچ کس جواب این سؤال را نمیداند. در این مجموعه گوهرهایی هست که در جهان نظیر ندارد. مجموعه جواهرات ملی ایران از لحاظ هنری و تاریخی یک مجموعة منحصر به فرد است. آنقدر که حتی زبدهترین کارشناسان جهان هم نتوانستهاند ارزش تقریبی آن را محاسبه کنند.
تاریخچة جواهرات ایران در واقع از زمان صفویان آغاز میشود. سلاطین صفوی در حدود 2 قرن، جواهرات با ارزش را جمعآوری کردند. حتی کارشناسان دولت صفوی جواهرات را از بازارهای هند، عثمانی، فرانسه و ایتالیا میخریدند و به پایتخت حکومت (اصفهان) میآوردند.
در پایان حکومت شاه سلطان حسین، با ورود محمود افغان به ایران، خزانة دولت دچار پراکندگی شد. ولی بعد با ورود شاه طهماسب دوم به همراهی نادر به اصفهان، از خروج جواهرات غارت شده جلوگیری شد.
ادامه مطلب ...